сайт Кузьминой Мадины

Рус телле балаларга татар теле укыту процессын коммуникатив  технология нигезендЩ оештыру ЇзенчЩлеклЩре

Рус телле балаларны татар сййлЩменЩ ййрЩтЇ процессы коммуникатив технология нигезендЩ цикллылыкка корылган булуында. Цикл – текстны укып, аныЈ эчтЩлеген диалогик, монологик, ягъни мйстЩкыйль сййлЩм дЩрЩ—ЩсенЩ —иткерЇ йчен кирЩк булган дЩреслЩр саны. Бу сан даими тЇгел.Ул текстныЈ лингвистик яктан катлаулыгына, текстныЈ кЇлЩменЩ бЩйле.

Методик ЩдЩбиятта кЇрсЩтелгЩнчЩ, текстны ййрЩнЇ йч этаптан тора:текст алды, текст этабы »Щм тексттан соЈгы этап. Беренче этапта укучылар  текстны лингвистик яктан  кабул итЩргЩ ЩзерлЩнергЩ тиешлЩр. ДЩрес тибы буенча бу дЩреслЩр лексик кЇнекмЩлЩр формалаштыру дЩреслЩре (ЛКФ) »Щм грамматик кЇнекмЩлЩр формалаштыру дЩреслЩре (ГКФ) дип аталалар. Алар татар теле дЩреслЩре дип атала, ягъни татар теленеЈ лексикасына  »Щм грамматикасына ййрЩтЇ дЩреслЩре. Бу дЩреслЩрнеЈ эчтЩлеге турыдан-туры текст эчтЩлеге белЩн бЩйле. Укучылар, текстны беркадЩр лингвистик яктан кабул итЩргЩ ЩзерлЩнгЩч, текстныЈ Їзен укырга кЇчЩргЩ мймкин. Бу дЩрестЩ, нигездЩ, турыдан-туры текстны уку, текст йстендЩ эшлЩЇ буенча кЇнегЇлЩр системасы йстенлек итЩ. ШуЈа кЇрЩ аны уку дЩресе дип атыйбыз. ДЩрес тибы ягыннан лексик-грамматик кЇнекмЩлЩрне камиллЩштерЇ дЩресе (ЛГКК) була. Мондый дЩреслЩрдЩ алда ййрЩнелгЩн лексика »Щм грамматика турыдан-туры текстта кабатлана, тйрле бЩйлЩнешлЩргЩ керЩ, ягъни лигвистик материалны сййлЩмдЩ куллану камиллЩшЩ.

  Тексттан соЈ булган этапта текст эчтЩлеге буенча диалогик-монологик сййлЩмгЩ чыгу дЩреслЩре оештырыла. ДЩрес типлары да диалогик-монологик  сййлЩм дЩреслЩре дип атала. Бу дЩреслЩрдЩге тексттагы лексик-грамматик материал сййлЩмдЩ мйстЩкыйль кулланылу дЩрЩ—ЩсенЩ —иткерелЩ, укучылар материал эчтЩлеге буенча спонтан сййлЩм этабына чыгалар.

esh_programmasy7.doc